EMOCJE

EMOCJE PODSTAWOWE

Każdy z nas doświadcza sytuacji, kiedy czujemy się przytłoczeni przeżyciami emocjonalnymi: zmiennością nastrojów, intensywnością uczuć różnego zabarwienia, objawami w ciele, których wtedy doświadczamy.

Nawet gdy jesteśmy sami ze sobą, bez bodźców zewnętrznych – innych osób czy sytuacji – także doświadczamy zmienności emocjonalnej, różnych intensywności i kolorów: od depresyjnego bluesa, przez czarną rozpacz, po kolorową bańkę ekscytacji czy ognistą czerwień złości.

A jeśli do tego dodamy relacje z innymi, to łatwo poczuć się jak na diabelskim młynie.

W takich chwilach mogą pojawiać się myśli: „Życie bez emocji byłoby prostsze”, „Chciał(a)bym nie czuć”, „Uczucia tylko komplikują życie”, „Nie chcę się bać”, „Nie chcę czuć złości lub smutku”…

Sama miewam chwile, kiedy zgadzam się z każdym z tych zdań 🙂

Jednak życie bez emocji byłoby nudne, płaskie, jednowymiarowe, bezbarwne. Nie doświadczając smutku, nie wiedzielibyśmy, czym jest radość. Nie znając lęku, nie zaznalibyśmy spokoju. Bez złości – nie byłoby przyjemności.

Nie da się wyłączyć tylko emocji „nieprzyjemnych”, pozostawiając jedynie te „dobre”.

Czy są emocje pozytywne i negatywne? Dobre i złe? Emocje to po prostu energia wytwarzana w ciele, tak jak poczucie ciepła, głodu, sił witalnych czy zmęczenia.

Emocje mają funkcję fizjologiczną, psychologiczną i przystosowawczą. To element naszego biologicznego wyposażenia. Rodzimy się z umiejętnością odczuwania strachu, złości, smutku, radości, wstrętu – i już jako niemowlęta potrafimy je swobodnie wyrażać.

Można mówić o różnych rodzajach emocji. Badacze emocji zastanawiają się, czy są emocje podstawowe i pochodne, czy emocje są uniwersalne, czy też charakterystyczne dla danej kultury. Czy można rozpoznać emocje u drugiego człowieka i po czym?

Naukowcy zgadzają się, że istnieją emocje podstawowe – ale różnią się w kwestii tego, ile ich jest.

Według Paula Ekmana jest ich pięć: strach, złość, smutek, radość i wstręt. Z kolei Carroll Izard wyróżnił dziesięć emocji podstawowych: strach, złość, smutek, radość, wstręt, wstyd, poczucie winy, zaskoczenie, zainteresowanie i pogardę.

JAKIE SĄ FUNKCJE EMOCJI?

Emocje są pomostem między ciałem a psychiką – mostem łączącym dwa brzegi tej samej rzeki. Komunikują się one przez emocje.

Każda emocja ma swoją funkcję. Tak zostaliśmy wyposażeni biologicznie. Przyjrzyjmy się funkcjom pięciu emocji według Ekmana i Izarda:

• Strach: O czym Cię informuje? Jaka jest jego rola?
• Złość: Po co nam złość – emocja tak często spychana na czarną listę?
• Smutek: Choć niechciany, niesie swoją funkcję. Jaką?
• Radość: Łatwa do przyjęcia – ale dlaczego jest tak ważna?
• Wstręt: Często zaskakuje – ale pełni bardzo istotną funkcję. Jaką?

Masz swoje odpowiedzi? Czy potrafisz rozpoznać emocje na twarzy rozmówcy? Czy są emocje obecne w jednej kulturze, ale nie w innej?

Podziel się w komentarzach.

P.S. Jeśli chcesz być na bieżąco, zapisz się na newsletter i polub moją stronę na Facebooku: 👉 Psyche i Soma | Facebook